Dịch bệnh corona đang lan rộng và đang bắt đầu ảnh hưởng đến nền kinh tế của các nước Châu Á, Việt Nam cũng không ngoại lệ. Nếu như Việt Nam đi đến quyết định đóng cửa biên giới với Trung Quốc thì chắc chắn sẽ có tác hại nặng nề hơn, bởi vì nền Kinh tế Việt Nam còn phụ thuộc rất nhiều đến nước láng giềng phía Trung Hoa này.
Nếu chính phủ Việt Nam buộc phải đi đến quyết định đóng cửa hoàn toàn biên giới, điều này sẽ ảnh hưởng như thế nào?
⊕ Về du lịch, trở ngại đầu tiên của Việt Nam chắc chắn là ngành du lịch. Lí do đầu tiên là do lượng khách du lịch sang Việt Nam từ Trung Quốc chiếm từ 30-40% trong tổng số khách du lịch từ nước ngoài. Nếu như đóng cửa toàn biên giới, Việt Nam sẽ mất một nguồn thu rất lớn cho việc phát triển du lịch.
Ngoài ra, ngày 30/01, Cục Hàng Không Việt Nam đã yêu cầu các hãng hàng không tạm ngừng tất cả các chuyến bay từ vùng có dịch viêm phổi Vũ Hán đến Việt Nam. Bộ Giao Thông Vận Tải cũng đã ban hành chỉ thị tạm thời ngừng cấp phép các chuyến bay từ Việt Nam đến vùng có dịch virus corona của Trung Quốc và ngừng tất cả các chuyến bay từ vùng có dịch đến Việt Nam. Vietnam Airlines và Jetstar Pacific vừa cho biết sẽ tạm ngừng khai thác nhiều đường bay giữa Việt Nam và các điểm của Trung Quốc kể từ 04/02. Riêng hãng Vietjet ngày thông báo tạm dừng bay đến Trung Quốc từ ngày 01/02.
Nói về vấn đề này, tờ Asia Times cũng nhận định, việc vắng bóng du khách Trung Quốc có thể gây tác động không nhỏ đối với ngành du lịch Việt Nam. Năm 2019, thu nhập từ du lịch chiếm khoảng 1/5 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam. Số lượng khách du lịch Trung Quốc năm 2019 tăng 16,9% và chiếm gần 1/3 tổng số du khách đến Việt Nam.
Cụ thể là dịch viêm phổi Vũ Hán đã khiến hàng triệu khách quốc tế và khách nội địa hủy tour, nhiều khách sạn ngừng hoạt động, hoạt động du lịch tạm dừng kéo theo hàng nghìn lao động thất nghiệp tạm thời. Nhiều doanh nghiệp kinh doanh du lịch đã than rằng cho đến thời điểm này, họ thiệt hại 95% doanh số. Bà Nguyễn Thị Khánh, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội du lịch TP HCM, đánh giá về tình trạng hiện nay: “Ngành du lịch đang trải qua một cuộc khủng hoảng lớn”. Trong khi đó các công ty lữ hành nhận xét đang có hiệu ứng domino trong tâm lý du khách, khi họ tìm tới đòi lại tiền, huỷ tour hàng loạt vì e ngại dịch bệnh corona từ virus corona.
⊕ Về thương mại, khi ngành du lịch bị tác hại lớn như vậy, các giao thương khác cũng gây ảnh hưởng không kém, nhưng chỉ trong một khoảng thời gian nhất định cho đến khi dịch bệnh kết thúc hoàn toàn. Nguồn lây lan dịch bệnh hoàn toàn có thể lây lan qua quan hệ ngoại thương, xuất nhập khẩu, đầu tư. Khi Việt Nam buộc phải đóng cửa biên giới thì việc làm ăn của họ chắc chắc bị ảnh hưởng, họ cũng phải sẵn sàng chịu và chuẩn bị cho các tình huống khác nhau, chứ không thể chỉ trông chờ hoàn toàn vào sự hỗ trợ của Nhà nước, các doanh nghiệp phải tự tìm kiếm các thị trường khác
Như chuyên gia Phạm Chi Lan : ” ngành bị tác hại đầu tiên do dịch viêm phổi Vũ Hán dĩ nhiên là du lịch, vì Trung Quốc đã ra lệnh ngưng mọi chuyến du lịch theo đoàn cả ở trong nước cũng như đi đến các nước khác, trong đó có Việt Nam. Ngược lại, chính phủ Hà Nội cũng đã tạm ngừng các hoạt động đưa tour du lịch qua lại giữa hai bên”
Việt Nam đang có quan hệ kinh tế rất nhiều mặt với Trung Quốc, đặc biệt là về thương mại, về xuất nhập khẩu từ Trung Quốc. Trong ngắn hạn, các ngành nghề xuất khẩu sang Trung Quốc như nông sản, thủy sản, thực phẩm… sẽ chịu tác động đáng kể. Các doanh nghiệp Việt nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc hoặc các doanh nghiệp có hoạt động sản xuất phụ thuộc vào nguồn nguyên vật liệu nước này có thể chịu nhiều ảnh hưởng. Đặc biệt, những ngành đó là: Dệt may, điện tử, tiêu dùng, thép.
Ảnh hưởng của corona đến tình hình nông sản
Một số doanh nghiệp Trung Quốc chuyên nhập khẩu nông sản từ Việt Nam cung cấp cho TP Vũ Hán buộc phải hủy đơn hàng do ảnh hưởng của dịch bệnh virus Corona. Điều đó có nghĩa hàng trăm container nông sản bị ùn ứ, hàng nghìn đơn hàng bị “treo” thậm chí bị hủy.
Các nhà vườn thanh long tại tỉnh Tiền Giang, Long An đang “khóc ròng” vì thanh long rớt giá thê thảm.
Theo chia sẻ từ các nhà vườn, thu hoạch thanh long những ngày sau Tết Nguyên đán đúng vào thời điểm các cửa khẩu với Trung Quốc tạm đóng cửa, khiến giá thanh long giảm chỉ còn khoảng 4.000 – 5.000 đồng/kg. Tại các cửa khẩu, do ách tắc nên đã có hàng trăm container thanh long và các loại trái cây khác, trên đường vận chuyển sang Trung Quốc đã phải quay đầu trở về. Một số xe kêu gọi ‘giải cứu’ và chấp nhận bán tháo tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc.
Giá dưa hấu nội địa hiện cũng chỉ còn ở mức 1.000 đồng/kg khiến nhiều nông dân không muốn thu hoạch.
Ông Nguyễn Tấn Thành, nông dân trồng dưa hấu ở xã Bình Nghi, huyện Tây Sơn (Bình Định) cho biết: “Tôi thuê 1,5 ha đất ở tỉnh Gia Lai để trồng dưa hấu với giá 18 triệu đồng/năm. Toàn bộ số dưa này là thành quả trồng, chăm sóc suốt 3 tháng qua (từ tháng 10/2019 đến tháng 12/2019). Vụ mùa lần này, sản lượng dưa đạt cao hơn nhiều so với các vụ khác, trái to và đẹp. Thế nhưng do ảnh hưởng bởi dịch cúm Corona nên việc xuất khẩu ngưng trệ, thương lái ép giá”.
Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chính các mặt hàng nông sản của Việt Nam khi năm 2019, xuất khẩu nông sản sang thị trường này đạt 5,92 tỉ USD, chiếm tỉ trọng 35%. Năm 2020, nông – lâm – thủy sản cũng sẽ chịu tác động tiêu cực từ dịch bệnh khi hoạt động xuất khẩu nông – lâm – thủy sản sang thị trường Trung Quốc có thể sẽ sụt giảm. Để giảm thiểu thiệt hại tối đa cho nông dân, doanh nghiệp, hạn chế tình trạng ép giá nông sản tại một số địa phương những ngày qua, tỉnh Lạng Sơn kiến nghị bộ cho phép thông quan hàng hóa đang ách tắc tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị từ sau Tết Nguyên đán Canh Tý đến hết ngày 4/2.
Ảnh hưởng GDP trong đại dịch Corona
Công ty cổ phần Chứng khoán VnDirect (VnDirect) đánh giá, kinh tế toàn cầu sẽ tăng trưởng chậm lại, đặc biệt là Trung Quốc. Theo đó, sự thu hẹp hoạt động kinh tế của Trung Quốc có thể dẫn đến rủi ro nhu cầu xuất nhập khẩu chậm lại trên toàn châu Á và cả thế giới.
Tương tự, đại diện Công ty Chứng khoán Bản Việt cho rằng cũng giống như Trung Quốc, khu vực dịch vụ của Việt Nam được đánh giá sẽ bị tác động nhiều nhất bởi dịch bệnh Corona, điển hình là các ngành vận tải, lưu trú, du lịch, bán lẻ, nhà hàng, hoạt động giải trí.
Ngoài ra, thời điểm hiện tại là cao điểm về hoạt động du xuân, lễ hội của khách du lịch trong nước nên dịch bệnh cũng sẽ khiến hoạt động này suy giảm đáng kể. Đáng chú ý đây là những hoạt động du lịch mang tính thời điểm, mùa vụ nên rất khó bù đắp trở lại trong các tháng tới, kể cả khi đã hết dịch bệnh.
Trong cơ cấu GDP năm 2019 của Việt Nam, khu vực dịch vụ chiếm tỉ trọng 41,5%. Mặc dù tỉ trọng này chưa cao như Trung Quốc nhưng khu vực dịch vụ chiếm tới 45% trong tổng mức tăng GDP của Việt Nam. Trong đó, những ngành có mức tăng trưởng cao hơn hẳn bao gồm: Bán buôn và bán lẻ (tăng 8,82%); vận tải, kho bãi (tăng 9,12%)…
Ngành nào được hưởng lợi từ dịch coronavirus?
Trong khi đó, công ty chứng khoán SSI cũng đã có báo cáo đánh giá tác động của dịch virus Corona đối với 23 nhóm ngành, hàng. Trong đó, nhằm hạn chế đi đến những nơi công cộng để tránh khả năng lây nhiễm virus corona, người tiêu dùng sẽ ưu tiên sử dụng thương mại điện tử và chuyển phát nhanh. Cũng theo báo cáo của SSI, 4 ngành có triển vọng tích cực trong ngắn hạn trước bối cảnh dịch nCoV là dược phẩm, công nghệ thông tin, điện, nước.
Song, dịch viêm phổi nCoV lại là thời cơ thúc đẩy ngành giải trí trực tuyến. Chẳng han như ở Việt Nam, lượng người xem ở một số nền tảng video trực tuyến tăng đột biến kể từ dịch bệnh. Sau Tết, tỷ lệ người truy cập hệ thống Fim+ tăng 55%, trong đó phim Việt, phim bộ cổ trang và phim hành động Âu Mỹ được xem nhiều nhất. Trong khi đó tại rạp chiếu, dù chưa có thống kê chính thức, phòng vé nhiều khả năng đi xuống khi nhiều khán giả ngại đến nơi công cộng. Nhiều bộ phim mới ra mắt cũng phải hoãn chiếu giữa dịch bệnh.
Tiếp theo: Dịch bệnh Virus Corona Part 2 ” TRUYỀN THÔNG TÌM THẤY CƠ HỘI TRONG KHỦNG HOẢNG ĐẠI DỊCH ”
Ng: Từ RFI Việt Nam
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ THƯƠNG MẠI BẤT ĐỘNG SẢN NHẬT NAM